Versnelling IC Zwolle - Roosendaal

 

In Plan 9 wordt de Intercity Zwolle - Roosendaal met 6 minuten versneld. Dit heeft een aantal, veelal positieve gevolgen.

 

Maasbrug bij Ravenstein

De enkelsporige Maasbrug bij Ravenstein is al lange tijd de grote boosdoener bij voorstellen om de dienstregeling van de Intercity Zwolle - Roosendaal te verbeteren. In Plan 9 krijgen de versnelde Intercity's geen conflict.

De Sprinter Arnhem C - 's-Hertogenbosch is een ander verhaal. Richting Nijmegen kan de Intercity Zwolle - Roosendaal niet volgens de symmetrietijd weg omdat de Intercity Den Helder - Nijmegen ervoor zit. Hierdoor vertrekken zowel de Intercity als de Sprinter 1 minuut later dan volgens de symmetrie. Dit zou ervoor zorgen dat de Sprinter richting 's-Hertogenbosch bij Ravenstein in conflict komt met de Sprinter in de tegenrichting.

Dit probleem wordt opgelost door de rijtijd van deze Sprinter van Arnhem C naar Nijmegen 1 minuut te verkorten (naar 17 minuten). Dit was enkele jaren geleden de rijtijd van Mat'64 in deze dienst, en gezien het goede acceleratievermogen van de FLIRT (welke nu in deze Sprinterdienst rijdt) zou dit geen probleem moeten vormen.

De Sprinter richting 's-Hertogenbosch komt in Ravenstein aan op hetzelfde moment dat de Sprinter richting Arnhem C vertrekt. Dit is weliswaar aan de krappe kant wat betreft de enkelsporige Maasbrug, maar omdat er nog ongeveer een kilometer zit tussen het uiteinde van het enkelsporige baanvak en het perron van Ravenstein, acht Plan 9 dit uitvoerbaar.

 

Aansluitingen in Tilburg

In Tilburg wordt in westelijke richting een cross-platformaansluiting gerealiseerd tussen de Intercity Zwolle - Roosendaal en de Sprinter Eindhoven - Tilburg Universiteit, waarbij de Intercity 1 minuut stilstaat en de Sprinter 3 minuten. Vanuit de Sprinter op de Intercity bestaat deze aansluiting al, maar nu wordt ook een korte overstap van Intercity op Sprinter geboden, dus vanuit Zwolle naar Tilburg Universiteit. Hiermee kan het busverkeer van het centraal station van Tilburg naar de universiteit worden ontlast, wat met name in de ochtendspits goed van pas zal komen.

In oostelijke richting kan er geen korte aansluiting vanuit Tilburg Universiteit richting 's-Hertogenbosch gerealiseerd worden. Dit in verband met de kering van de Sprinter in Tilburg Universiteit en het perrongebruik in Tilburg. De aansluiting vanuit Roosendaal richting Eindhoven blijft gehandhaafd.

De Sprinter Eindhoven - Tilburg Universiteit keert in Tilburg Universiteit in 5 minuten. De latere aankomst- en vertrektijden sluiten beter aan op de collegetijden van de universiteit.

 

Breda

De Intercity Zwolle - Roosendaal staat nu in Breda 5 minuten stil. Dit wordt onnodig lang geacht en verkort naar 2 minuten.

Er wordt een cross-platformaansluiting gerealiseerd tussen de Intercity Zwolle - Roosendaal en de Sprinter 's-Hertogenbosch - Dordrecht. Hiermee kunnen reizigers tussen de richtingen Zwolle en Dordrecht in 2 minuten overstappen, waar dit nu nog 30 minuten (v.v. 29 minuten) is. Om dit mogelijk te maken, staat de Sprinter 5 minuten stil in Breda. Dit heeft geen gevolgen voor aansluitingen van deze Sprinter in Lage Zwaluwe en Dordrecht.

Doordat de Intercity is versneld en dus eerder aankomt / later vertrekt richting Zwolle, wordt een aansluiting van 5 minuten geboden op de Intercity richting Brussel. Deze overstap bedraagt nu nog 32 minuten. Hiermee wordt de reistijd tussen Gelderland/Oost-Brabant en België met een halfuur verkort.

 

Roosendaal

Door de versnelling van de Intercity Zwolle - Roosendaal, kan deze in Roosendaal kort gaan keren. De keertijd wordt 6 minuten, waar dit nu nog 24 minuten is. Het materieel dat hiermee wordt uitgespaard, kan worden gebruikt om de andere composities op deze route te versterken. Sinds het DDZ in deze Intercitydienst is vervangen door ICM, lijkt dit immers - met name in de (brede) spits - hard nodig te zijn.

Door de eerdere aankomst / het latere vertrek van deze Intercity, hoeft de Intercity Amsterdam C - Vlissingen niet meer kunstmatig te worden vertraagd omwille van de aansluiting tussen de richtingen Zwolle en Vlissingen. De Intercity staat in Roosendaal nog maar 2 minuten stil richting Vlissingen (3 minuten richting Amsterdam C). De reistijd tussen de Randstad en de Zeeuwse lijn wordt verkort met circa 6 minuten. De overstaptijd vanuit Zwolle richting Vlissingen bedraagt 3 minuten (v.v. 4 minuten).

Wanneer de spitsintercity Amsterdam - Vlissingen rijdt, staat deze in Roosendaal 3 minuten stil. De reguliere Intercity staat dan 6 minuten stil, een uitbuiging van 3 of 4 minuten. De reistijd tussen de Randstad en Vlissingen met de spitsintercity wordt iets verkort: 2 minuten richting Vlissingen, 1 minuut richting de Randstad. Ook ontstaat er in Roosendaal een officiële overstap van 3 minuten tussen de Intercity van/naar Zwolle en de spitsintercity naar/van Vlissingen.

 

 

Verbinding Roosendaal - België

 

In de dienstregeling 2019 wordt gestart met één Belgische stoptrein per uur naar Roosendaal. De adviesaanvraag spreekt over "de realisatie van het Belgische beveiligingssysteem (TBL) tussen station Roosendaal en de grens", welke het mogelijk zou maken om de stoptrein die nu nog in Essen eindigt, ook door te trekken naar Roosendaal, waarmee een halfuursdienst ontstaat.

Plan 9 stelt voor om de stoptrein(en) Roosendaal - Puurs met 2 minuten te versnellen ten opzichte van het doordeweekse pad (1 minuut ten opzichte van het weekendpad), waarmee deze in Roosendaal eerder aankomt / later vertrekt. Een dergelijke versnelling verergert weliswaar de achterlichtaansluitingen in Roosendaal met alle Intercity's, maar neemt één groot 'achterlicht' weg: de aansluiting met de Sprinter van/naar Dordrecht. Deze overstap bedraagt nu nog tussen de 27 en de 30 minuten (afhankelijk van dag van de week en richting). De Sprinter zal in Plan 9 echter eerder aankomen / later vertrekken in Roosendaal, waardoor een kleine versnelling van de Belgische stoptrein voldoende is om deze aansluiting te verkorten tot 3 minuten.

De versnelling van de stoptrein kan worden gerealiseerd door bv. een kortere haltering in Antwerpen-C (welke nu doordeweeks 4 minuten bedraagt) of kortere rijtijden op het traject Antwerpen-C - Essen (waar deze trein nu vrij ruim in de jas lijkt te zitten).

 

Optie IC Charleroi - Roosendaal

Plan 9 houdt daarnaast rekening met een andere invulling van de Belgische treindienst naar Roosendaal. Deze opzet betreft enkel wijzigingen aan de treindienst van NMBS, maar omdat nationale dienstregelingen al sinds de eerste internationale trein geen geïsoleerd geheel zijn, en zowel Nederlandse als Belgische reizigers kunnen profiteren van een andere opzet, wil Plan 9 deze optie toch onder de aandacht brengen.

Op dit moment (maart 2018) bestaat de doordeweekse treindienst op het traject Antwerpen - Roosendaal uit drie treinen per uur: de intercity Charleroi-Sud - Essen, de stoptrein Puurs - Essen (die enkele stations tussen Antwerpen en Roosendaal overslaat) en de stoptrein Puurs - Roosendaal. Alleen de stoptrein Puurs - Essen heeft een relatief korte kering (13 minuten) in Essen; de intercity Charleroi-Sud - Essen keert in 37 minuten in Essen, en de stoptrein Puurs - Roosendaal keert in 44 minuten in Roosendaal. Dit is geen efficiënte situatie.

Plan 9 stelt voor om doordeweeks de beide stoptreinen uit Puurs te laten keren in Essen, en de intercity uit Charleroi door te trekken naar Roosendaal. Met een kleine versnelling tussen Puurs en Essen kunnen de stoptreinen, die dan beide geen stations meer overslaan, in 6 minuten op zichzelf keren te Essen, wat één materieelcompositie uitspaart. De intercity uit Charleroi keert in Roosendaal in circa 20 minuten, wat geen extra materieel kost.

Voordelen van deze opzet zijn:

• Aangezien deze opzet slechts één Belgische trein per uur naar Roosendaal inhoudt - gelijk aan de huidige situatie met één stoptrein per uur - hoeft het Belgische beveiligingssysteem (TBL) niet per se gerealiseerd te worden.
• De intercity Charleroi-Sud - Roosendaal valt in Roosendaal mooi in de knoop, met aansluitingen van circa 10 minuten richting Vlissingen (inclusief de spitsintercity), 12 minuten richting Amsterdam, 13 minuten richting Zwolle en 19 minuten voor de Sprinter richting Dordrecht.
• Roosendaal krijgt een directe, snelle verbinding met Antwerpen en Brussel terug, in de plaats van de Intercity Brussel die vanaf april 2018 via Breda rijdt. Hiervan profiteren ook Bergen op Zoom en Zeeland. Reizigers tussen deze plaatsen en België hoeven één keer minder over te stappen en zijn 23 minuten sneller in Antwerpen (en 34 minuten sneller in Brussel) ten opzichte van de reis via Breda. Voor Roosendaal is er nog eens 7 minuten extra tijdwinst.
• Voor het geval dat Intercity Brussel (gedeeltelijk) niet kan rijden wegens storingen of werkzaamheden, biedt een intercity Charleroi-Sud - Roosendaal een volwaardig alternatief.
• Het materieel tussen Roosendaal en België maakt een grote sprong vooruit op het gebied van reizigerscomfort: tussen de oude MS75 ('Varkensneus') die nu in de stoptreindienst rijdt, en het gloednieuwe M7-materieel zit immers veel verschil.
• NMBS kan met deze opzet één materieelcompositie uitsparen, wat een efficiëntere - en dus goedkopere - treinenloop oplevert.

Klein nadeel is wel dat reizigers tussen Nederland en Wildert/Kijkuit/St-Mariaburg/Antwerpen-Noorderdokken (waar de intercity richting Charleroi-Sud waarschijnlijk niet zal stoppen) en in de richting Puurs een extra overstap in Essen krijgen. Door de slechte aansluitingen van de huidige stoptrein in Roosendaal kost dit overigens slechts 3 minuten extra reistijd ten opzichte van de dienstregeling 2018.

Voorwaarde voor deze opzet is wel dat de intercitydienst met het M7-materieel, dat vanaf 2018 in dienst komt, wordt gereden. Dubbeldeksmaterieel is namelijk een vereiste voor deze dienst, die als 'snelle' intercity tussen Antwerpen en Brussel rijdt en daarom zeer populair is. Het bestaande Belgische dubbeldeksmaterieel (M5 en M6) schijnt echter buiten profiel te zijn voor het traject Roosendaal - Essen, met het A58-viaduct als belangrijkste knelpunt. Naar verluidt zou M7 wel de juiste afmetingen hebben om binnen het profiel van vrije ruimte op dit traject te passen. Dit vermoeden wordt nog eens gesterkt door berichtgeving van Treinreiziger.nl uit december 2015 waarin wordt gesteld dat de M7-treinen "straks kunnen rijden naar Roosendaal en Maastricht".

Plan 9 verzoekt NMBS om dit voorstel in overweging te nemen, met het oog op reizigersbelangen en een efficiëntere en goedkopere treinenloop. Daarnaast verzoekt Plan 9 aan reizigersorganisaties Locov, Rover en TreinTramBus om dit voorstel te bestuderen en, indien zij het positief beoordelen, onder de aandacht te brengen bij NMBS.

 

 

IC Dordrecht - Breda

 

Aan het einde van de dienstregeling 2018 loopt het contract met de Rijksoverheid over de uurlijkse Intercity Dordrecht - Breda af. Naar aanleiding van de Tweede Kamermotie van 6 maart 2018 omtrent deze Intercitypendel, gaat Plan 9 ervan uit dat deze treindienst in de dienstregeling 2019 in stand wordt gehouden.

In de dienstregeling 2018 is deze Intercity met een rijtijd van 21 à 22 minuten vrij traag, zelfs (op één minuut na) even traag als de Sprinter op datzelfde traject. Dit zou verband houden met een goederenpad. In Plan 9 is rekening gehouden met een halfuurlijks goederenpad op dit traject, en zit dit de Intercity niet (meer) in de weg. De rijtijd van de Intercity wordt verkort naar 18 minuten. In Dordrecht wordt kort (4 minuten) aansluiting geboden met de Intercity van/naar Amsterdam C. In Breda wordt niet meer in 10 maar in 6 minuten gekeerd, en hiermee worden overstaptijden daar met 2 minuten verkort.

 

 

Spoorgebruik Breda

 

Wegens de komst van Intercity Brussel naar Breda, en door wijzigingen in de paden van andere treinen, is het spoorgebruik in Breda opnieuw bekeken. Dit heeft geleid tot de volgende uitwerking. (Volgorde van de sporen zoals in Sporenplan.nl van boven naar beneden.)

 

Spoorgebruik Dordrecht

 

Ook in Dordrecht wordt met het spoorgebruik geschoven, om overstappen efficiënter en prettiger te maken.

De Sprinters tussen Den Haag C en Dordrecht (SP 50 en SP 51) keren in Dordrecht op elkaar: een aankomende SP 50 keert als SP 51 terug naar Den Haag C, en omgekeerd.

Er worden zo meerdere aansluitingen verbeterd tussen de richtingen:

• Den Haag C (SP 50) en Vlissingen (IC 22): van 14 minuten naar 2 minuten (cross-platform)
• Zwolle (IC 24) en Roosendaal (SP 59): van 28 minuten naar 2 minuten (cross-platform)
• Amsterdam C (IC 22) en Breda (IC 23): van 27 minuten naar 4 minuten (cross-platform richting Breda)

Daarnaast wordt het tijdstip van de brugopening bij Dordrecht zodanig verschoven dat deze niet meer zorgt voor uitbuigingen van Sprinters: de brugopening zal plaatsvinden van xx.50 tot xx.56.